Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych pokazujemy budynki, których twórców – architektów, konstruktorów, budowniczych czy designerów – zainspirował kształt jajka. Budowle zachwycają nie tylko formą.
Jajko na stałe zagościło w wielu dziedzinach życia, nie tylko na wielkanocnym stole w postaci pisanek czy świątecznych potraw. Oto 7 budowli z całego świata, które nawiązują do tego motywu.
Zaprawy murarskie w średniowiecznych zamkach
Dawniej wierzono, że dom, w którego oknach umieszczono jajka, omijają pioruny. Niektórzy zakopywali również jajka w miejscu budowy domu – ten symboliczny gest miał zapewnić mieszkańcom pomyślność i dobrobyt. Faktem jest, że to właśnie kurze jaja wraz z ich skorupkami stały się w średniowieczu istotnym elementem zaprawy murarskiej, z których wznoszono budynki i mosty. Jaj w zaprawie murarskiej używali zarówno Krzyżacy, wznosząc swoje zamki, jak i Anglicy, naprawiając chociażby iglicę wieży kościoła w malowniczym Newark. Także Most Karola w Pradze zbudowano dzięki zaprawie z kurzych jaj. Król Karol IV kazał każdemu czeskiemu miastu dostarczyć ich określoną ilość.
Londyn, Pekin, Bombaj, Wrocław i budynki inspirowane jajkiem
Opływowa forma budowli, często zbliżona do kształtu jajka lub zaokrąglonego stożka wykorzystywana jest w budownictwie ekologicznym, a obecnie także przy projektowaniu w ramach architektury high-tech. Atutem takich budowli jest zmniejszenie parcia wiatru, a dzięki temu wyeliminowanie zjawiska przeciągów na poziomie ulicy, które często zdarzają się w wysokich budynkach. Zjawisko to możemy odczuć, przechodząc pomiędzy dwoma źle zaprojektowanymi wieżowcami. Odczuwamy wtedy nieprzyjemny i nadmierny podmuch wiatru, który uniemożliwia poruszanie się. Na świecie można odnaleźć wiele budowli inspirowanych kształtem jajka.
Teatr Narodowy w Pekinie zaprojektowany przez francuskiego architekta Paul Andreu z lotu ptaka przypomina rozbite jajko (budowla ma owalny kształt i jest umieszczona na środku sztucznego jeziora). Swoją formą również z boku przypomina jajko. Pekiński Teatr Narodowy wykonano ze szkła i tytanu, zaś nowoczesny design i sztuczne jezioro podkreślają wyjątkowy kształt budynku.
Fot. Zdjęcia: HRS
Ratusz w Londynie zaprojektowany przez sir Normana Fostera wygląda jak przechylone jajko. Jest to jeden z najbardziej energooszczędnych budynków w Londynie i wykorzystuje jedynie 25% energii, jaką zużywają typowe budowle tej wielkości. Na szczycie ratusza zbudowanego ze szklanych płytek znajdują się taras widokowy i galeria. Nowoczesna, nieco futurystyczna konstrukcja zwraca uwagę.
Biurowiec 30 St Mary Axe w Londynie to również dzieło Normana Fostera. Budynek sięga aż 180 m wysokości, co plasuje go w pierwszej dziesiątce najwyższych budowli w Londynie. Uznawany jest też za najsłynniejszy londyński wieżowiec.
Cybernetyczne Jajo w Bombaju zaprojektował James Law. Budynek to połączenie designu oraz inteligentnych i przyjaznych środowisku rozwiązań. Dodatkowo jest energooszczędny, a do jego budowy zużyto o 20% mniej materiałów budowlanych, w porównaniu z innymi budowlami o podobnej wielkości. Jego konstrukcja wykorzystuje również około 10-20% mniej powierzchni w porównaniu z tradycyjnym budynkiem. Na szczycie 13-piętrowego budynku stworzono ogród. Na dachu zastosowano także ekologiczne rozwiązania – zamontowano również specjalne panele, system filtracji wody oraz turbiny.
Torre Agbar w Barcelonie, zaprojektowany przez francuskiego architekta Jeana Nouvela, ma owalny kształt z daleka przypominający wydłużone jajo. Nocą wieżowiec podświetlają 4 tysiące świateł LED, co dodatkowo wyróżnia go na tle miasta. Budynek wyposażono również w zespół urządzeń mierzących temperaturę i sterujących zamykaniem i otwieraniem okien. Taki mechanizm pozwala zaoszczędzić energię potrzebną do ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń.
Apartamenty i biurowce OVO we Wrocławiu łączy nowoczesność i luksus. Kształtem budynek nawiązuje do owalnej formy jajka. Co więcej, “ovo” to po łacinie “jajko”, a biel budynku przywodzi na myśl skorupkę. W budynku znajdują się apartamenty usługowe, hotel Hilton, a także ekskluzywne miejsca do wypoczynku i rozrywki.
Na wieżach Muzeum Salvadora Dalego w Figueres (140 km od Barcelony) znajduje się kilka ogromnych jaj. To nie przypadek, ale fascynacja katalońskiego malarza, który w swoich pracach odnosił się do znaczenia i kształtu jajka. Otwarte w 1974 r. muzeum projektu samego artysty wzniesiono na ruinach dawnego teatru.
W domowym zaciszu, czyli fotel-jajko
Kształt jajka stał się również inspiracją dla projektantów mebli oraz dodatków do wnętrz. Popularne są wzorowane na nim poduszki, koce, legowiska dla zwierząt, akcesoria do kuchni, a także lampy np. przypominające rozbite jajko oraz fotele i krzesła. Najpopularniejszym projektantem tych ostatnich jest duński architekt Arne Jacobsen, który ponad 60 lat temu zaprojektował Egg Chair – designerski fotel przypominający kształtem skorupkę jajka. Mebel pomimo upływu lat nadal stanowi inspiracje dla współczesnych projektantów.
Źródło: www.hrs.com/pl/blog/po-godzinach/jajko-nie-tylko-na-wielkanocnym-stole
